četvrtak, 18. septembar 2025.

Vesti iz kategorije ‘Kultura’

Promocija knjige o knezu Milanu Obrenoviću u Kraljevu — gradu čije ime je lično kumovao

Objavljeno: 16.09.2025. | autor: KV Novosti -on line Bez komentara

U Galeriji Narodnog muzeja Kraljevo, u utorak, 16. septembra 2025. godine, sa početkom u 19 časova, biće održana promocija knjige dr Suzane Rajić „Knez Milan Obrenović (1854–1881): Od beratlije do suverena“.

Ovo je prvi tom od planirane trilogije koja će osvetliti život i vladavinu jednog od najznačajnijih, ali i najkontroverznijih vladara Srbije 19. veka. Knjiga obuhvata prvih 27 godina života Milana Obrenovića — od stupanja na presto sa samo 14 godina, preko vođenja dva rata protiv Osmanskog carstva, do istorijskih trenutaka u kojima je Srbija stekla međunarodno priznanje nezavisnosti (1878), proširila teritoriju za gotovo trećinu, uzdignuta na rang kraljevine (1882) i dobila prvu železničku prugu Beograd–Niš.

Za potrebe monografije, autorka je istražila obimnu neobjavljenu arhivsku građu iz čak 38 fondova i zbirki u 17 institucija u Srbiji i inostranstvu — od Beograda, Novog Sada i Kragujevca, do Moskve, Bukurešta, Beča i Londona. Luksuzno izdanje u tvrdom povezu donosi blizu 300 ilustracija, od kojih mnoge javnost vidi prvi put.

Website event cover for the book by Suzana Rajić “Prince Milan Obrenović” in the National Museum Kraljevo

O knjizi i njenom značaju govoriće:

  • prof. dr Suzana Rajić, autorka, šef Katedre za istoriju srpskog naroda u novom veku i upravnik Centra za srpske studije Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu
  • dr Danko Leovac, vanredni profesor Odeljenja za istoriju Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu
  • Darko Gučanin, istoričar i direktor Narodnog muzeja Kraljevo

Istorijska veza sa Kraljevom

Posebnu simboliku ovom događaju daje činjenica da je upravo knez Milan Obrenović, krunisan u manastiru Žiča za prvog srpskog kralja posle Kosovske bitke, kumovao imenu našeg grada — Kraljevo.

Ukaz kralja Milana Obrenovića o promeni imena varoši Karanovac u Kraljevo

Tokom boravka u Žiči, kralj Milan je primio deputaciju meštana varoši Karanovca, predvođenu lokalnim rukovodiocima. Građani su istakli da ime Karanovac podseća na otomansku vlast i

Na molbu meštana, kralj je potpisao ukaz kojim se dotadašnje ime Karanovac zvanično menja u Kraljevo. Odluka je objavljena 19. aprila 1882. godine, a novi naziv simbolično je uvezao živu tradiciju prostora sa titulom vladara koji je na tom mestu okrunjen.

Time je zauvek utisnuo svoje ime u lokalnu istoriju, a promocija knjige u Kraljevu postaje i svojevrsni povratak priče na mesto koje nosi njegov pečat.

Međunarodni festival kratkog filma u Kraljevu – Filmska magija koja osvaja Kraljevo

Objavljeno: 21.08.2025. | autor: KV Novosti -on line

Svečanim otvaranjem, u četvrtak, 22. avgusta, u 17:00 časova u Multimedijalnom centru KVART u Kraljevu,počeće ovogodišnji 13. Kraljevski filmski festival (KFF)

Ovaj međunarodni festival kratkog filma koji se već trinaest godina održava u Kraljevu poznat je ljibiteljima filmske umetnosti po svom fokusu na kratki film – prikazuju se igrani, dokumentarni i animirani filmovi do 25 minuta, iz Srbije i sveta.

Posebna pažnja na festivalu posvećena je postprodukciji, pa festival dovodi umetnike iz te oblasti da drže predavanja i radionice.Tako će,ove godine, biti upriličen ekskluzivni masterklas posvećen umetnosti montaže i oblikovanju narativa u dokumentarnom filmu, koji će održati jedan od najistaknutijih austrijskih montažera dokumentarnog filma – Gernot Grasl. Masterklas je zakazan za subotu, 23. avgust, u MMC KVART-u, od 13 do 18 časova. Program se realizuje u saradnji sa Austrijskim udruženjem montažera (AEA) i uz podršku Austrijskog kulturnog foruma, a predavanje će biti na engleskom jeziku.

Gernot Grasl

Tokom svoje bogate karijere, Gernot Grasl radio je na zapaženim ostvarenjima austrijske i međunarodne dokumentaristike. Njegov montažerski potpis stoji iza filmova Nikolausa Gajerhaltera (Melt, The Standstill, The Border Fence), Vernera Butea (The Green Lie, Everything Is Under Control), kao i filma The Spies Among Us, koji je premijerno prikazan na festivalu SXSW 2025. Masterklas predstavlja jedinstvenu priliku za profesionalce, studente i filmske entuzijaste u Srbiji da se iz prve ruke upoznaju sa iskustvima jednog od vodećih evropskih montažera i sa savremenim trendovima u oblasti dokumentarnog filma.

Tokom prvog festivalskog dana publika će imati priliku da pogleda osam premijernih filmova, među kojima i dokumentarni film „Zapravo, nisam želeo da ostanem dugo“ nemačkog reditelja Andreasa Grucnera, koji će tim povodom biti gost festivala. Pored njega, publici će se predstaviti i autor Zlatko Milojičić sa filmom „Bombaš“, koji je pre samo nekoliko dana imao svetsku premijeru u Portlandu, gde je ovenčan nagradom.

Tokom tri dana trajanja festivala, na programu će biti prikazana 24 kratkometražna filma iz celog sveta. Oni će se takmičiti za ukupno šest nagrada: nagrade za najbolji film u međunarodnoj i domaćoj konkurenciji, nagrade za najbolju montažu, dizajn zvuka i muziku, kao i nagradu mladog žirija.

Festival će biti zatvoren u nedelju, 24. avgusta, u 19:30 časova u Klubu Evergreen, projekcijom dugometražnog dokumentarnog filma „Crni Ljubivoje“ u režiji Predraga Velinovića.

Ulaz na sve festivalske programe je slobodan.

U Kraljevu sutra počinje XXXIII Žički duhovni sabor „Preobraženje 2025“

Objavljeno: 15.08.2025. | autor: KV Novosti -on line

Otvaranjem izložbi „Put na Istok kralja Milana Obrenovića: hadžiluk i kultura Orijenta na srpskom dvoruˮ i  „Diskretni heroj baštine: Milorad Miki Mihailović, istoričara umetnosti i direktor Narodnog muzeja Kraljevo (1995-2025)” otpočeće, sutra uveče u Narodnom muzeju Kraljevo,  ovogodišnji , XXXIII Žički duhovni sabor „Preobraženje 2025“.

Ova kulturna manifestacija je ,za preko tri decenije svoga postojanja, postala prepoznatljivi beleg Kraljeva na kulturnoj mapi Srbije jer , uporno i dosledno, afirmiše i populariše poeziju kao vid književnog stvaralaštva,ali  rad drugih poslenika u kulturi grada Kraljeva, Narodnog muzeja Kraljevo i Narodne biblioteke „Stefan Prvovenčani”,pre svega.

Program XXXIII Žičkog duhovnog sabora „Preobraženje 2025“

„Žički duhovni sabor „Preobraženje“ počeo je ,kao manifestacija  pokrenuta   daleke 1992 godine, od starane  grupe kraljevačkih pesnika entuzijasta, da bi vremenom uz  velika  iskušenja uzrokovana mnogim  procesima u društvu,poput recimo posledica rastakanja nekadašnje, zajedničke, države,NATO agresije na SRJ, korone…prerasla u prvorazrednu kulturnu manifestaciju ,na kojoj,već sedam godina, zahvaljujući projektu  „Versopolis” u Kraljevo dolaze i dva pesnika iz inostranstva.

Uručenje prestižne pesničke nagrade „Žička hrisovulja“, koje se tradicionalno dodeljuje na Preobraženje, 19. avgusta, u trpezariji manastira Žiča, biće i ove godine svojevrsna kruna ovogodišnje manifestacije.

Priznanje XXXIII Žičkog duhovnog sabora „Preobraženje 2025  ,u vidu unikatne zlatopečatne povelje i ikone Preobraženja Gospodnjeg,biće svečano uručeno pesnikinji Gordani Đilas za,kako je to žiri naveo u s obrazloženju svoje odluke: „ lirsku pretragu dubljih uporišta bića”.

Njenom stvarlaštvu biće posvećeni i sadržaji koje će realizovati Narodna biblioteka „Stefan Prvovenčani” a koji se sastoje od programa „Veče s dobitnicom”, na koje će o  stvaralaštvu Gordana Đilas govoriti Mileta Aćimović Ivkov i mr Ana Gvozdenović i Naučno-kritičkog skupa „O poeziji Gordane Đilas”.

Danas se ,u Kraljevu,održava XVI Masharat – susret kreativnih stvaralaca i ljubitelja umetnosti

Objavljeno: 02.08.2025. | autor: KV Novosti -on line

Porodični dom Branislava Brana Kovačevića  i njegove pokojne supruge, slikarke Hadži Milene Marije Magdalene Kovačević otvoriće ,danas 2.avgusta 2025.g, po šesnaesti put , svoja vrata, za sve ljubitelje umetnosti i poštovaoce lika i dela pokojne Milene .

Sa otvaranja Milenine izložbe u Ruskom domu u Sofijij 2016-te-godine

„Kada smo,pre evo već šesnaest godina, organizovali, taj prvi , susret kreativnih stvaralaca i ljubitelja umetnosti u Kraljevu u jednoj neformalnoj,opuštenoj i karnevalu primerenoj atmosferi, Milena i ja smo hteli da istaknemo upravo tu nekonvencionalnost u druženju koja karakteriše kreativce iz svih vrsta umetnosti.

A maska je, na Mileninu ideju, zato što je često bivala motiv njenih slikarskih dela, ali i proizvod njenih ruku, postala zaštitni znak ovog druženja“, kaže nam Branislav Brane Kovačević i  dodje:

„ Iako je ovo četvrto po redu drženje koje organizujem bez moje Milene, koja je svoju 33 godine dugu slikarsku karijeru gradila u Francuskoj,Nemačkoj i Srbiji tokom koje je priredila dvadesetak samostalnih i humanitarnih izložbi,još uvek mi je teško što ona fizčki nije sa nama.Snagu mi daje činjnica da je ona,duhovno ,još uvek živa među nama,posebno u ovom domu i posebno prilikom ovakvih druženja“. Nastavak prakse organizovanja Masharat-a je samo  jedan od načina kojim Brane kovačević i njegova porodica  žele  da od zaborava sačuvaju  sećanje na lik i delo  Milene Kovačević.

Milena Kovačević i Vlastimir Spasojević-Evčo na Likovnoj koloniji organizovanoj 2008.godine u domu porodice Kovačević

Milena Kovačević je rođena u Lazarevcu, odrasla  u Kraljevu i u mladosti je često pohodila Južnu Srbiju postojbinu svoga oca. Taj kraj, njegovu mistiku, trajno je urezala u sebe. Sa sedamnaest godina odlazi u Nemačku gde nastavlja školovanje, a želja za usavršavanjem vodi je u Pariz gde završava privatnu umetničku Akademiju „ABC“.

Ljubav prema slikarstvu bila je „okidač“ da se upusti u posao galeriste otvarajući sopstvenu galeriju u Nemačkoj a ambijent galerije je bio inspiracija da nastavi druženje sa svetom mode jer je u galeriji otvorila i školu modelinga.

Sreće se i druži sa Uri Gelerom, Davidom Koperfildom i drugim svetskim iluzionistima, a to joj otvara vrata mnogih evropskih aristokratskih porodica.

Za slikarstvo Milena je uvek nalazila i vremena i snage i inspiracije pa je tako za tridesetpet godina aktivnog bavljenja slikarstvom priredila dvadesetak samostalnih i humanitarnih izložbi a njena dela se nalaze u preko tridesetak zemalja na svetu.

Za svoj rad dobijala je brojna priznanja pa čak i dva državna.

Monografija grupe „Smak” predstavljena kraljevčanima

Objavljeno: 06.02.2025. | autor: KV Novosti -on line

-Kada sam 2022.godine ,povodom obeležavanja pola veka postojanja  grupe „Smak”  , uradila retrospektivnu izložbu arhivske građe pod nazivom „Smak50” ideja mi je bila da se grupa „Smak” sačuva od zaborava i promoviše autentična rok kultura sa prostora grada Kragujevca. Ona je tada   bila dominantan način izražavanja života generacija sedamdesetih, osamdesetih i devedesetih godina 20. veka ne samo Kragujevca već i nekadašnje Jugoslavije.

Tada je ,septembra meseca 2022,u Kragujevcu  otkriven spomenik grupe čiji je autor Katarina Tripković,a meni je  već bilo jasno da treba da uradim i monografiju, zato što imam svu ahrivsku građu grupe,  jer je moj otac to ceo život prikupljao i čuvao” , rekla je večeras na predstavljanju monografije  u Narodnom muzeju u Kraljevu,njena autorka novinarka Ksenija Đerković koja je ,inače , ćerka bubnjara grupe ,kraljevčanina Slobodana Stojanovića-Kepa.

A pored Kepa u „Smak”-u je ,jedno vreme svirao, još jedan kraljevčanin, Lazar Lazo Ristovski, pa je sasvim razumljivo da monografija koja predstavlja  važan i neizostavan dokument jednog vremena , bude, posle Beograda i Kragujevca,  predstavljena i u Kraljevu.

Monografija,koja ima skoro 600 strana  obuhvata čitavu karijeru grupe Smak od 1971. do 2023. godine, od osnivanja benda do postavljanja njihovog spomenika u Kragujevcu.

Mikica Jakovetić, Kepov drug iz detinjstva sa Kepovom ćerkom,autorkom monografije

U monografiji se nalaze  fotografije iz svih perioda rada grupe, istorijat Smaka, novinski članci iz štampe čitave ondašnje Jugoslavije, posteri, plakati ,ulaznice za koncerte, diskografija ,ali  QR kod, preko koga ljubitelji grupe mogu, putem telefona da slušaju  pesme „Smak”-a dok čitaju monografiju.

U monografiji se nalaze i autorski tekstovi rok kritičara Branimira Baneta Loknera,koji je recenzent monografije, zatim tekstovi  „Smaknuta sećanja”poznatog rok kritičara i autora knjige “ExYU Rock enciklopedija” Petra Janjatovića, „Sećanja” svetski poznatog rok fotografa Branislava Brajana Rašića  i „Živeti Smak” autorke Katarine Đerković.

Izdavač monografije je Udruženje „Smakovci” Kragujevac. Grafičko-tehnički urednik monografije je Aleksandar Jekić a konsultant na izradi knjige je Milomir Mićo Erac.

Promociju monografije u Kraljevu otvorio je direktor Narodnog muzeja u Kraljevu istoričar Darko Gučanin a pored autorke monografije Ksenije Đerković na promociji je govorio i njen recezent ,rok kritičar Branimir- Bane Lokner.

Izlazak monografije  iz štampe pomogli su SOKOJ, gradovi Čačak i Kraljevo kao i Narodni muzej u Kraljevu koji je bio i domaćin večerašnje, dobro posećene, promocije.

Mladi akademski umetnici oživeli kreativni duh keramike u Kraljevu

Objavljeno: 18.12.2024. | autor: KV Novosti -on line

 Art-F4 keramički studio, pod vođstvom akademskih umetnika Zlatana Gračanca i Milice Popović, predstavlja,već tri godine jedinstveni umetnički prostor u Kraljevu, spajajući umetnost, kreativnost i tradiciju , pružajući postiocima priliku da istraže svet keramike i ručnog rada na potpuno nov način.

Zlatan Gračanc i Milica Popović-Osnivači Art-F4 keramičkog studija u Kraljevu

Zlatan, priznati vajar sa brojnim grupnim izložbama i projektima iza sebe, i Milica, doktor umetnosti u oblasti slikarstva, koja ima pet samostalnih izložbi i bogato iskustvo grupnog izlaganja, osnovalili Art-F4 s ciljem da stvore kreativni hab van velikih kulturnih centara. Njihov studio  je  nosilac sertifikata za stare i umetničke zanate, što dodatno naglašava posvećenost osnivača kvaliteta ručnog rada.ali i očuvanju tradicije.

Magija keramike (Fotografije korišćene za opremanje teksta preuzete su sa Instagram profila Studija Art-F4 )

U  studiju Art –F4 nedavno je  održan prvi događaj u okviru projekta ROT – Ručno oslikavanje tanjira, koji je privukao pažnju umetnika i ljubitelja kreativnog izražavanja. Učesnici radionice – umetnici Endo, Pibo i Pepi – pokazali su kako se kreativni zadaci mogu rešavati na svakom mediju, uz podršku inspirativnog okruženja.

Svaki umetnik oslikao je tri tanjira – jedan tanjir koji je ostao umetniku kao uspomena, drugi koji je postao deo kolekcije Art-F4 studija i treći koji će biti deo humanitarne izložbe planirane po završetku svih radionica. Ovaj događaj je prevazišao sva očekivanja, stvarajući prostor za razmenu ideja, razgovor i kreativno druženje.

Art-F4 keramički studio teži da postane centar umetničkog stvaralaštva i razmene iskustava u manjim sredinama. Kroz projekte poput ROT-a, studio pruža priliku umetnicima i zaljubljenicima u umetnost da istraže keramiku kao medij i daju svoj doprinos očuvanju umetnosti i zanata.

Planirane izložbe i humanitarni karakter aktivnosti studija naglašavaju značaj umetnosti u svakodnevnom životu, čineći Art-F4 mestom gde kreativnost i tradicija idu ruku pod ruku.

Dobitnik NIN-ove nagrade Stevo Grabovac u Kraljevu

Objavljeno: 18.11.2024. | autor: KV Novosti -on line

Ljubitelji književnosti iz Kraljeva biće u mogućnosti da sutra,19.novembra 2024 godine , u 19 časova, u Svečanoj sali Gradske uprave,prisustvuju predstavljanju romana „Poslije zabave“, Steve Grabovca, dobitnika NIN-ove nagrade za najbolji roman 2023. godine. Organizator promocije romana je redakcija književnih programa Kulturnog centra Ribnica iz Kraljeva.Moderator razgovora sa autorom nagrađenog romana biće magistar Miša Milosavljević,urednik redakcije književnih programa.

Reč je o drugom romanu pomenutog autora koji je i sa svojim prvim romanom „Mulat albino komarac“  završio je u najužem izboru za NIN-ovu nagradu 2019.godine.

Nagrađeni roman  objavila je izdavačka kuće Imprimatur, koja je izvela Stevu Grabovca na književnu scenu.

Poslije zabave

Iako se roman najčešće predstavlja kao „roman o ocu, porodici, prijateljstvu i odrastanju“ zlo je ipak osnovna  ovog književnog dela za čije nastajanje je,kao jedan je od glavnih motiva, poslužio j  nemili događaj iz 1992.godine (Zločin nad romskom decom u okolini Bosanskog Broda s početka rata u Bosni i Hercegovini)

Tada su,u periodu od marta do oktobra hrvatske oružane snage u sadejstvu sa muslimanskim paravojnim formacijama počinile niz stravičnih zločina nad lokalnim Srbima i Romina koji su tu pristigli iz Podrinja tražeći spas od rata na prostoru zemalja Zapadne Evrope.U selu Sijekovac je streljano njih oko 200 od kojih je 19-toro dece.

Roman „Poslije zabave“ ima više segmenata a samo „jedno jezgro“ je,kako je to u jednom svom  predhodnom interviju rekao sam autor je  pomenuti zločin u Bosanskom Brodu.

Stevo Grabovac je rođen 9. novembra 1978. u Slavonskom Brodu. Odrastao je i završio srednju školu u Bosanskom Brodu. Studirao je na Tehnološkom fakultetu u Banjaluci. Objavio je zbirku pesama „Stanica nepostojećih vozovaˮ 2007. godine.

Stevo Grabovac

Ima  vrlo živopisnu i životnu biografiju a sam je u jednom svom interviju datom povodom dobijanja NIN-ove nagrade za 2023.godinu rekao da je radio na građevini, u autoperionici,supermarketu…

NIN-ova nagrada je jedna od najstarijih aktivnih književnih nagrada u Srbiji,a prvom dobitniku, Dobrici Ćosiću,dodeljena je 5. februara 1955.godine za njegov roman „Koreni” objavljen 1954.godine.

Izložba koja nas vodi u beskonačno prostranstvo koje nas okružuje

Objavljeno: 12.11.2024. | autor: KV Novosti -on line

Galerija Kulturnog centra u Ribnici biće od sutra, 13.11.2024.g u 19 časova,  pa sve do 24.novembra domaćin jedne  neobične izložbe fotografija na kakvoj bi joj ,obzirom na temu izložbe koja je nazvana  „ Da znam gde sam ako ne znam ko sam”, pozavidele i mnogo veće ,prestoničke, galerije.

Reč je o  vrlo uspelim snimcima nebeskih tela (magline, komete, planete) čiji je autor Zoran Otašević, diplomirani mašinski inženjer u penziji, kraljevčanima ,ali ne i samo njima, poznatiji kao osnivač i vlasnik firme  „Tron” koja je bila jedna od prvih privatnih  IT firmi ne samo u Kraljevu.

Katalog za izložbu „ Da znam gde sam ako ne znam ko sam”

Odgovorni i ozbiljni poslovi kojima se Zoran bavio tokom svog profesionalnog radnog veka najpre u Magnohromu a potom i u „Tron”-u   nisu mu davli dovoljno vremana da se bavi  svojim hobijima – astronomijom i novim tehnologijama  što je,inače, predmet njegovog interesovanja još od osnovne škole. Pored ovih zanimanja  Zoran se ,još od trećeg razreda osnovne škole bavi fotografijom a već kao učenik sedmog razreda je sam napravio prvi ozbiljan teleskop koji je svrstan u prvih pet amaterskih teleskopa tog doba.

Tek odlaskom u penizju ovaj tihi, umni čovek dobija dovoljno vremena da svoje snove o ličnoj ,amaterskoj opservatroriji pretoči u stvarnost .

Crvena maglina-Fotografija preuzeta sa Sajta zotas.com

Toplo vam preporučujemo da na ovom linku OVDE zavirite u taj čudesni prostor u kome Zoran Otašević spajajući svoje hobije sa vrhunskim veštinama i znanjem jedinstvenog erudite stvara prelepe fotografije nebeskih tela pred kojima mi ,amateri za astronomiju ,ostajemo zadivljeni.

Razlog više, što pored posete izložbe „Da znam gde sam ako ne znam ko sam” preporučujemo,posebno najmlađim sugrađanima , njihovim nastavnicima u osnovnim i srednjim školama Kraljeva,da pregeledaju i Zoranov zvanični sajt https://zotas.com/  je i taj što je on na nesebičani i širokogrud način opisao proces nastajanja prelepih fotografija nebeskih tela kao i vrstu opreme pomoću koje ih stvara.

Jelka-Fotografija preuzeta sa Sajta zotas.com

Ovaj skromni autor vrhunskih fotografija nebeskih tela u katalogu za ovu izložbu  kaže: „Ova izložba ima svoj cilj da prikaže jedan mali deo onoga što ljudsko oko ne može da vidi bez pomoći odgovarajućih instrumenata.”

Plakat za izložbu

Zoran Otašević rođen je 1954. godine u Kraljevu. U rodnom gradu završava Gimnaziju i Mašinski fakultet i uporedo se bavi svojim hobijima – astronomijom i novim tehnologijama. Godine 1990. osniva firmu „Tron” gde kao osnivač i direktor radi sve do penzije.

Izložbu možete pogledati svakog radnog dana od 13. do 24. novembra u Galeriji Kulturnog centra u Ribnici.

Sećanje na dane  zajedničkog stradanja Srba i Slovenaca tokom II svetskog rata

Objavljeno: 11.10.2024. | autor: KV Novosti -on line

Mladim ljudima  danas, kako u Srbiji tako i u  Sloveniji ,  manje je poznata istorijska činjenica da su jedino Srbi i Slovenci,koji su pre II svetskog rata  živeli  na prostoru Kraljevine Jugoslavije ,bili proterivani sa svojih ognjišta kao žrtve sulude teorije nemačkih fašista o etnički čistom arijevskom prostoru. Od tri konstitutivna naroda ondašnje kraljevine Nemci su napli jedino Srbe i Slovence dok su im Hrvati,tačnije njihova kvislinška Nezavisna država Hrvatska ,bili saveznici.

Poster for the exhibition “Exiles” in the National Museum Kraljevo

I dok su Srbi bili izloženi genocidu od strane Nemaca,i njihovih saveznika  sa ovih prostora (Hrvata,muslimana i Albanaca) Slovenci su ,zahvaljujući  delu njihovih elita,pre svega verskih,koje su naginjale ka katoličkom klerikalizmu i  germanofilstvu bili pošteđeni toga,ali je , oko 10 % čitave ondašnje  populacije, bilo ipak  proterano. Nemački planovi o proterivanju bili su daleko “ambiciozniji”,jer su prema nekim dokumentima želeli da  deportuju imeđu 220.000 i 260.000 Slovenaca ali ih je u tome omelo nekoliko razloga među kojima je i relativno rani početak narodnooslobodilačkog otpora.

Sa otvaranje izložbe Pronanici u Narodnom muzeju Kraljevo (foto S.V.)

Prema smernicama za iseljavanje stranih elemenata iz Donje Štajerske, koje je 18. aprila 1941. godine u Mariboru izdao Hajnrih Himler, šef nemačke policije i državni komesar za jačanje nemačke nacije, trebalo je proterati nacionalno svesne Slovence, naročito obrazovane ljude (profesore, učitelje, sveštenike i dr.).

Prvi transport sa prognanima iz meljske kasarne krenuo je  7. juna 1941. godine. Zbog urušenog tunela kod Črešnjevca, prognanici su teretnim automobilima prevezeni do železničke stanice u Slovenskoj Bistrici. Odatle ih je put vodio u Srbiju, u koncentracioni logor Aranđelovac. Posle 9. juna, kada je tunel na Črešnjevcu osposobljen, svi dalji transporti do 26. jula 1941. godine polazili su sa mariborske železničke stanice. U prvom talasu deportacija, koji se odvijao po precizno predviđenom planu i redu vožnje, od 7. juna do 5. jula krenulo je 12 transporta, od čega 11 iz Maribora i jedan transport iz Rajhenburga. U Srbiju i na teritoriju NDH deportovano je 4.607 lica. Među njima je bilo 520 mariborskih porodica sa 1.913 članova.

Nacisti su hteli da deportuju u Srbiju većinu Slovenaca, osim onih podobnih za germanizaciju, ali iz različitih razloga, od 12. jula 1941. godine, morali su da ih deportuju u druge zemlje. Od 7. juna do 10. jula 1941. godine u Srbiju su u 17 transporta deportovane 6.802 osobe.

Autorka izložbe dr Irena Mavrič Žižek

Stoga je izložba u Narodnom muzeju Kraljevo,pod nazivom „Prognanici“ („Izgnali so nas“) Muzeja narodnog oslobođenja Maribor,otvorena večeras od izuzetnog značaja i trebalo b da je vidi što veći broj kraljevčana,posebno mladih.

Otvarajući izložbu ,podeljenu u šest tematskih celina, njena autorka dr Irena Mavrič Žižek se,uz zahvalnost Narodnom muzeju Kraljevo na pozivu da prikaže svoju izložbu,zahvalila  svim kraljevčanima i pripadnicima Srpskog naroda čiji su preci te 1941.godine pokazali svoju solidarnost sa prognanim Slovencima deleći sa njima i poslednje parče hleba.

Neki od prognanih Slovenaca, koji su se oktobra 1941.godine zatekli u Kraljevu,podelili su zlu sudbinu žitelja Kraljeva koji su masovno stradali u bestijalnom fašističkom teroru kada je,za desetak dana,streljano preko 2.200 građana Kraljeva ,među kojima je bilo i prognanika sa Kosova i iz Hrvatske.

Kraljevo domaćin devete Smotre narodnog stvaralaštva

Objavljeno: 20.09.2024. | autor: KV Novosti -on line

Deveta Smotra narodnog stvaralašta  biće održana sutra( subota, 21. septembar, sa početkom u 17 časova) na platou ispred Kulturnog centra u Ribnici.

Sa jednog od ranijih nastupa Pevačke grupe Ribnica

Manifestacija se bavi očuvanjem kulturnog nasleđa, tradicije i nematerijalne kulturne baštine.

U programu će,osim izvornih pevačkih grupa iz Srbije i regiona,učestvovati  i dečji folklorni ansambli iz Kraljeva: FA „Karanovac”, KUD „Abrašević” i KUD „Ratina”, kao i KUD „Đeram” iz Bačkog Gradišta.

Mladost u kolu

Domaćin ovogodišnje, IX Smotre narodnog stvaralašta,je,po tradiciji Pevačka grupa „Ribnica”, koja je dobitnik brojnih nagrada i priznanja za ivođenje srpske izvorne pesme u Srbiji i regionu, a koja radi pri Kulturnom centru „Ribnica“

Smotra narodnog stvarlaštva uvek privlači pažnju brojne publike

Previđeno je ,da se u slučaju lošeg vremena, program održi u sportskoj sali Kulturnog centra,ali metreološke prognoze najavljuju lepo vreme u Kraljevu sve do utorka.

Ulaz na ovu manifestaciju je besplatan.